Erzurum?un Narman ilçesinde yaşayan halkın büyük bir bölümünü, Ahıska Türklerinin oluşturduğu bildirildi. Rusların ?Büyük Kafkasya? emelleri, Anadolu?nun birçok il ve kazasını, Kafkasya?dan göç eden muhacirler için gözde yerleşim merkezleri haline getirdi.

Atatürk Üniversitesi Tarih Bölümü?nde Araştırma Görevlisi Yavuz Günaşdı, Erzurum?un Narman ilçesinin, tarihi seyir içerisinde birçok uygarlığın mücadelesine tanıklık ettiğini söyledi. Narman?ın, Rusların ?Büyük Kafkasya? idealleri doğrultusunda Kafkasya?dan göçen muhacirler için gözde bir yerleşim yeri olduğunu, bu nedenle ilçe halkının büyük bir bölümünü Ahıska Türkleri?nin oluşturduğunu kaydetti.

NARMAN İLÇESİNİN STRATEJİK ÖNEMİ?
Narman ilçesinin, Erzurum?un Doğu Anadolu Bölgesi ve Doğu Karadeniz Bölgesi?nin kesiştiği noktasında bulunduğunu anlatan Araştırma Görevlisi Yavuz Günaşdı, ?İlçenin doğusunda Sarıkamış, güneyinde Horasan, Pasinler ve Köprüköy, batısında Tortum ve kuzeyinde de Oltu ilçeleri bulunmaktadır.? dedi.

İNSANI, DOĞASI VE TARİHİYLE MARKA İLÇE
İlçenin tarih boyunca bek çok uygarlığın mücadelesine tanıklık ettiğini aktaran Günaşdı, bu mücadelelerin, ilçenin belirli dönemlerde farklı isimlerle anılmasına yol açtığını dile getirdi. Tarihçi Günaşdı, ?Narman sırasıyla Namervan, İd (Bayram) ve Narman adlarıyla anılmıştır. İlçe sırasıyla Urartu, Kimmer, Saka, Med, İskit ve Perslerin hakimiyeti altında kalmıştır. Daha sonra Roma İmparatorluğu, Bizans İmparatorluğu, Sasaniler, Emevi ve Abbasiler Hükümranlığı ilçede hüküm sürmüştür. Kısa bir aradan sonra tekrar Bizanslılar tarafından işgal edilen ilçe, 1071 tarihinde Türklerin Anadolu'yu fethiyle birlikte Selçuklu Devleti topraklarına katılmıştır. Selçuklu hakimiyetinde olan bölgenin idaresi Saltukoğlu beyleri tarafından yürütülmüştür.? diye konuştu.

NARMAN VE AHISKA TÜRKLERİ
MS. 1243 tarihinde bölgenin Moğol İlhanlı istilasına uğradığını, M.S. 1335 tarihinde Karakoyunluların, M.S 1469 yılında Akkoyunluların ve M.S. 1473 yılında ise, Otlukbeli Muharebesi ile Osmanlı hakimiyetine girdiğini bildiren Günaşdı, ?Bu tarihten sonra Osmanlı hakimiyetinde kalan Narman zaman zaman İran ve Rus istilalarına maruz kalmıştır. Ancak Rusların 1826 ve 1856 yıllarında ve daha sonra yürütmüşoldukları ?Büyük Kafkasya? emelleri doğrultusunda ilçemiz Kafkasya'dan göç eden muhacir Türklerin gözde yerleşim merkezlerinden birisini oluşturmuştur. Bu yüzden ilçe halkının çoğunluğunu Ahıska Türkleri oluşturmaktadır. 1877- 1878 (93 Harbi) Osmanlı Rus savaşı döneminde Rusların Kars ve Erzurum?u işgali sırasında Narman 8 ay işgal altında kalmış; Rusların geri çekilmek zorunda bırakıldıktan sonra Erzurum'u terk edip, Kars Ardahan ve Batum?a dönmeleri sırasında Narman bu işgalden kurtulmuştur.? ifadelerini kullandı.

NARMAN TARİH HAZİNESİ
Narman ilçesinin kültürel olarak ta çok büyük zenginliklere sahip olduğunu aktaran Araştırma Görevlisi Yavuz Günaşdı, ?İlçemizin 7 kilometre güneyinde yer alan Narman Peri Bacaları, ilçe turizmi açısından çok önemlidir. Yine ilçemizin büyük değerlerinden biri olan Âşık Sümmanî (asıl adı Hüseyin), Türk Halk Edebiyatı için çok önemli bir şahsiyettir. İlçede hocamız Prof. Dr. Alpaslan Ceylan Başkanlığında yürüttüğümüz çalışmalar, ilçedeki tarihsel zenginliği fazlasıyla gözler önüne sermektedir. Yapılan çalışmalarda birçok Eskiçağ ve Ortaçağ dönemlerine tarihlendirilen kale, höyük ve yerleşmelere rastlanılmıştır. Bu da bölgenin çok eski zamanlardan beri yerleşim gördüğünü göstermektedir. Bu araştırmalar, 2 bin yıllık Türk şehri olan bölge için kanıt özelliği taşımaktadır.? dedi.

Kaynak : Erzurum Gazetesi