Dünya Ahıska Türkleri Birliği (DATÜB) heyeti geçtiğimiz hafta Tiflis’te Gürcistan Hükümet yetkilileri ile başlatmışolduğu görüşmeler çerçevesinde masaya oturarak Ahıska Türkleri’nin geri dönüşü ile ilgili konuları görüştü.

Genel başkan Ziyatdin İsmihanoğlu Kassanov başkanlığında Ahıskalıların yaşadığı değişik ülkelerden gelen temsilcilerden oluşan heyet Gürcistan Hükümeti yetkilileri ile görüşmelerde bulundular. 2007 yılından sonra kesilen iletişimin yeniden başlatılması ve Uluslar arası kuruluşların da baskısı ile Ahıska Türklerinin sorununa çözüm bulunması bakımından önemli adım olduğu vurgulandı.

Tiflis Parlamentosu Hukuk İşleri Komisyon Başkanı Pavle Kublashvili ve Dışİşleri Komisyon Başkanı Akaki  Minashvili ile görüşen DATÜB Genel Başkanı Ziyatdin İsmihanoğlu Kassanov başkanlığında, , DATÜB Gürcistan Temsilcisi İsmail Molidze, DATÜB Kazakistan Temsilcisi Sedir Eyibov, DATÜB Kurucu Üyesi Nazım Kadirov, DATÜB Rusya Temsilcisi Taştan Aslanov, DATÜB Ukrayna Temsilcisi Marat Resulov, DATÜB Kırgızistan Temsilcisi Mürefeddin Sakimov, DATÜB Azerbaycan Temsilcisi Başkanı Fazlı Eşrefov ve DATÜB Avrupa Temsilcisi Burhan Özkoşar yer aldılar.

Parlamento görüşmeleri

Starzburg’ta, Avrupa Konseyi görüşmeleri devamı olarak DATÜB Gürcistan Temsilcisi İsmail Molidze’nin hazırlamışolduğu program çerçevesinde başlatılan heyetler arası görüşmelerin ilki Gürcistan Parlamentosu Hukuk İşleri Komisyon Başkanı Pavle Kublashvili ve Dışİşleri Komisyon Başkanı Akaki  Minashvili ile yapıldı.

Görüşmede 2007 yılında çıkarılan geri dönüşkanunundaki eksikliklerin giderilmesi konusu ele alınırken asıl geri dönüşiçin gelen Ahıska Türklerine gümrük kanununda değişiklik yapılarak kolaylıklar sağlanması, bunun yanında vatana döneceklerde vatandaşlık kanunun yumuşatılarak tezden kimliklerin verilmesi konuları görüşüldü. DATÜB heyetinin isteklerini not eden Kublashvili ile Minashvili bu konuların halledilmesi için yardımcı olacakları ve ilgili birimleri harekete geçireceklerini söylediler. Yeniden kanunların yapılmasından ziyade mevcut kanunlara eklemeler, bazen Bakanlar Kurulu kararı bazen de ilgili bakanlıkların genelgeleriyle sorunların çözülebileceği konusunda görüşbildirdiler.

Daha sonra Gürcistan Parlamentosu Başkan Vekili Miheil Machavariani ve yardımcıları ile masaya oturuldu. Geri dönüşkanunundaki Ahıska Türkleri aleyhine olan maddelerin ve eksiklerin giderilmesi konusu. Göçmenler ve iskan bakanlığında şu anda faaliyet yapan göçmenler servisi (Repatrasiya departmanı) göçün organize edilmesinde Ahıska Türklerine gerekli kolaylıkların sağlanması. Bu manada ayrı komisyonun oluşturularak geri göç esnasında yaşanabilecek sorunlarının çözümlenmesi için DATÜB’ün işbirliği ile Geri dönüş, Adaptasyon ve entegrasyon sürecinde, donör devletler ve Uluslar arası organizasyonların tarafından gerekli yardımların sağlanması için birlikte çalışmalar yürütmek. Göçün başlamasından önce konut inşaatı ve alt yapının sağlanması için çalışmaların birlikte yürütülmesi. Bu işlemler için devlet tarafından arazilerin ayrılarak iskana açılması. Ahıska bölgesinin ekonomik ve sosyal anlamda kalkınmasında DATUB ile ortak projeler geliştirilmesi gibi birçok konu detaylarıyla görüşüldü.

Gürcistan’ın İşgal Altındaki Bölgelerinden Zorla Göç Ettirilen Kişilerin İskanı ve Göçmenlerden sorumlu Devlet Bakanı Koba Subeliani ve yardımcıları ile DATÜB Heyeti geri dönüşve iskan konusunda görüşmelerde bulundular.

Bakanlık görüşmeleri

Gürcistan’ın İşgal Altındaki Bölgelerinden Zorla Göç Ettirilen Kişilerin İskanı ve Göçmenlerden sorumlu Devlet Bakanı Koba Subeliani ve yardımcıları ile bakanlıkta DATÜB heyeti ile masaya oturdular. DATÜB heyetini dinleyen Bakan Subeliani sorunlarını dinledikten sonra notlarını alarak geri dönüşle ilgili çalışmalarını hızlandırma kararında olduklarını söyledi.

Bunun yanı sıra Bakanlıkta ne kadar yurtlarına geri dönüşiçin başvuru dilekçesinin olduğunu soran DATÜB Genel Başkanı Ziyatdin İsmihanoğlu Kassanov’a Gürcü bakandan 5 816 dosyanın olduğu söylendi.

Ülkelere göre Ahıskalılar tarafından Gürcistan Devletine verilen dosyaların sayısının aşağıdaki gibi olduğu açıklandı. Ancak bunlar henüz inceleme aşamasında olduğu için kabul görecek dosya sayısının değişebileceği bazı eksiklerin kabul edileceği duruma göre esnek davranılacağı bilgisi de verildi.

Gürcistan Parlamentosu Başkan Vekili Miheil Machavariani ve yardımcıları ile DATÜB heyeti masaya oturarak Ahıskalıların geri dönüşü konusunda müzakerelerde bulundular.

Azerbaycan - 5389 Kırgızistan - 173 Türkiye - 144 Rusya - 64 Kazakistan - 16 Ukrayna - 9 Diğer - 21 Toplam : 5816

Çoğunluğu Azerbaycan, Rusya, Kırgızistan, Türkiye gibi ülkelerden verilen dosyaların içinde bazı eksiklikleri kabul edeceklerini de söyleyen bakan bu konuda çok da katı olmayacakları sinyalini verdi. İki defa 6 ay olmak üzere bir yıl başvuru süresini uzattıklarını söyleyen bakan Subeliani buna rağmen ellerindeki dosya sayısının 5.806 olduğunu, bunlardan 2.000 kadar da Rusça dilinde dosyanın verildiğini onlarında incelemeden sonra değerlendirebileceklerini ve sahiplerine bilgi verileceğini söyledi.

Düzeyli ve bu konuda oldukça pozitif düşünen Ahıska Türkleri ile ilişkilerin devam ettirilmesinin yararlı olacağını söyleyerek, tekrar “Sizleri burada kendi vatanınızda ağırlamaktan memnun olduğumu belirtmek isterim. Geri dönüşyasası kapsamında gelecek kişiler bizim misafirimizdir. Ana yurtlarında onların rahat etmeleri ve herhangi bir sorunla karşılaşmamaları için elimizden geleni yapacağız. ” dedi.

DATÜB Heyeti Sürgüne Gönderilen Şahısların Geri Dönüşü ve Kurumlar arası Hükümet Konseyi başkanı ve üyeleri ile görüşmelerde bulundu.

Hükümet Komisyonu ile görüştüler

DATÜB Heyeti ikinci görüşmesini Ahıska Türklerinin geri vatana dönüşü ile ilgili olarak 1 Mart 2011 tarihinde alınan “Eski Sovyetler Birliği Tarafından 20. Yüzyılın 40’lı yıllarında Gürcistan SSCB’den Zorunlu Olarak Sürgüne Gönderilen Şahısların Geri Dönüşü ve Kurumlar arası Hükümet Konseyi” üyeleri ile önemli görüşmelere bulunuldu. Görüşmelere katılan Hükümet Konseyi Üyeleri ile yapılan görüşmeler ve konular ise şöyle oldu:

Gürcistan Göçmenler Bakan Birinci Yardımcısı ve Hükümet Konseyi Başkanı Tamar Martiashvili ile Konseyin faaliyetleri, Geri dönüşile ilgili çalışma komisyonunun kurulması ve komisyonda 2 veya 3 DATÜB temsilcilerinin de yer alması görüşüldü.

Gürcistan ve Bölgeleri geliştirme Bakan Birinci Yardımcısı ve Hükümet Konseyi üyesi Canbul Bakuradze ile geri dönüşyapan Ahıskalıların yerleşecek bölgelerde gerekli altyapının oluşturulması konusu görüşüldü.

Adalet Bakanlığı İdari İşler Müdürü ve Hükümet Konseyi üyesi Andro Gigauri ile Vatandaşlık, noter ve kayıt işlemleri konuları görüşüldü.

Gürcistan İçişleri Bakan Birinci Yardımcısı ve Hükümet Konseyi üyesi Ekatirine Zuguladze sürgün hakkında arşiv belgeleri ve sınırlarda çıkarılan sorunlar hakkında görüşmelerde bulunuldu.

Gürcistan Dışişleri Bakan Yardımcısı ve Konsey üyesi Sergi Lapanidze ile geri dönmek isteyen Ahıskalılara Konsolosluklarda ve Büyükelçiliklerde gerekli ilginin gösterilmesi ve yardımcı olunması konularında görüşmelerde bulunuldu.

Gürcistan Ulusal Güvenlik Konseyi Başkan Yardımcısı ve Konsey üyesi Tamar Kincurashvili ile 1944 yılında haksız yere ve zorla yurtlarından sürülmüşAhıska Türklerinin geri dönüşkonusunu devlet seviyesine çıkarılması ve stratejik konulardan biri olarak değerlendirilmesi isteği üzerinde görüşmelerde bulunuldu.

Reentegrasyon (uyum) Konularında Gürcistan Devlet Bakanlığı  Müsteşarı ve Hükümet Konseyi üyesi Iraklı Pochidze ile geri dönüşsüreci ve entegrasyon konularında görüşmelerde bulunarak başvuruların incelenmesi ve tezden gerekenin yapılması istendi.

Gürcistan Milli Eğitim ve Bilim Bakan Yardımcısı ve Hükümet Konseyi Üyesi Irine Kurdadze ile Geri dönüşçülerin çocuklarının okullarda Eğitimi konuları görüşüldü.

Gürcistan Milletvekili ve Avrupa Konseyi Entegrasyondan sorumlu Komisyon Başkanı ve Hükümet Konseyi Üyesi ile diğer bir milletvekili Gürcistan Milletvekili ve hukuk işleri konsey başkan yardımcısı Chiora Taktakishvili  ile Gürcistan devletinin Avrupa Konseyi nezdinde alınan 1944 yılında haksız yere  ve zorla sürgüne  uğramış  insanların, haklarının geri iade edilerek vatanlarına  dönmesi konusunda almışolduğu  yükümlülüğünün yerine getirilmesi konuları üzerinde görüşmelerde bulunuldu.