Sovyetler Birliği'nin son günlerinde 1989 yılının Haziran ayında Fergana Vadisi'nde Ahıska Türklerine ait evlere saldırılardan sonra Kırgızistan'ın Oşeyaletine sığınan yaklaşık 12 bin Türk olayları endişeyle izliyor.

Oşkent merkezinde sayıları çok az olan Ahıska Türklerinin çoğu şehir dışındaki köylerde yaşıyor. Merkezdeki çatışmaları ve silah seslerini duyan Ahıska Türkleri çocuklarını, kadınlarını, ihtiyarlarını güvenli yere götürdü. Ahıska Türkleri Derneği Başkan Yardımcısı ve Oşeyaleti sorumlusu Kemal Karayev, Furkat ilçesinde Özbeklere ait evler ateşe verilirken Türklere ait iki evin de ateşe verildiğini söyledi.

Karayev, yakınlarını ve yaşadığı köydeki Türklerin Özbekistan'ın sınırına götürüldüğünü belirtti.

Ailece üç gündür uymadıklarını ve korku içinde olduklarını söyleyen Karayev, şöyle konuştu:

''Önceki gün çok sakindi. Bir anda gece çatışma çıktı. Özbekler Kırgızlar arasında çatışma felaket boyutlara ulaştı. Bunları görmek lazım, anlatamam. Özbek köyünde yaşıyorum. Burada Özbeklerle birlikte köyümüzü koruyoruz. Kırgızlarla yaşayan diğer Ahıska Türkleri Kırgızlarla birlikte köylerini koruyor. Bazen birbirimize taşatmak zorunda kalıyoruz. Burada durum kontrol edilmiyor. Kent merkezinden 2 kilometre mesafedeyim. Şu ana kadar polis veya asker görmedik. Olağanüstü hal nasıl kontrol ediliyor bilmiyorum. Bizleri savunan yok. Binlerce Kırgız ellerinde sopa, demir ve silahla sokaklarda dolaşıyor. Onları kimse durdurmuyor. Güvenlik güçleri müdahale etmiyor.''

Karayev, birkaç saattir silah seslerini duymadıklarını da kaydetti.

Oş'ta çatışmaların bir an önce durdurulmasını istediklerini kaydeden Karayev, ''Burada Kırgız ile Özbekler barışiçindeydi. 20 yıldır burada sorun yoktu'' dedi.

Karayev, Oş'taki olayların kent merkezinde bir gazinoda çıkan silahlı çatışmadan kaynaklandığının, daha sonra etnik çatışmaya dönüştüğünün ileri sürüldüğünü anımsattı.

Karayev, buradaki Özbeklerin evlerini terk ettiğini ifade etti.

Kırgızistan'da yaşayan Türkler çatışmalardan dolayı kaygılı

Kırgızistan'ın güneyinde çatışmaların şiddetlenmesi üzerine Oşve Calalabad eyaletlerinde yaşayan ve öğrenim gören Türk vatandaşları kaygılı.

AA muhabiri, şiddetli çatışmaların yaşandığı Oşve Calalabad kentinde yaşayan Türklerle telefonla görüştü.

Oşkentinden Calalabad'a sıçrayan çatışmalardan uzak olmak için Türklerin bir kısmı Ahıska Türklerinin köylerine sığınırken birçok öğrenci ve işadamları evlerinde kalmayı tercih ediyor.

-TÜRK ÖĞRENCİÖZBEK SINIRDA-

Oşkentinde okuyan Barçınay Çiftçi, komşusunun evinin ev sahipleriyle birlikte yakılması üzerine sığındığı müstakil evi Özbek kadınlarıyla terk etmek zorunda kaldığını belirtti.

Çiftçi, şu anda Andican bölgesinde Kırgız ve Özbek sınırları arasında birlerce kişiyle Özbekistan'a gitmek için beklediğini söyledi.

Yanında çoğu kadın, hamile ve ihtiyarların bulunduğunu belirten Çiftçi, ''Özbek tarafı herkesi almıyor. Burada çok korkuyoruz. Durum çok gergin. Kırgız gümrüğü ve sınır geçidi yağmalandı ve yıkıldı. Orada kimse yok. Geri dönmeye çok korkuyoruz. Özbekistan sınırına yolda gelirken dağda keskin nişancıların hedefi olduk. Allah'a şükür kurtulduk. Keskin nişancılar ışıklı pompalı silah kullanıyor. Şehirde o kadar çok ev yanıyor ki'' dedi.

Çiftçi, Türk pasaportunu gören Özbek gümrük yetkilisi kendisine mülteci durumuna düşmemesi için Özbekistan'a geçmeyi tavsiye etmediğini ifade etti.

-OŞ'TAKİKARADENİZLİLER-

Oşkentinden 60 kilometre mesafede bulunan Kok-Car köyünde yaşayan 40 Kafkas kökenli ailenin temsilcisi Muhammed Uzunoğlu da çatışmanın ilk gününde paniğe kapıldıklarını ifade ederek, köylerinde bugün durumun sakinleştiğini söyledi.

Uzunoğlu, Oş'ta gıda sıkıntısı çeken halka ellerinden gelen yardımı yaptıklarını, kent merkezine erzak yardımı gönderdiklerini söyledi.

Köylerinde durumun sakin olduğunu belirten Uzunoğlu, evlerini Kırgızlardan koruduklarını kaydetti.

-KONGREYE GELEN TÜRKLER CALALABAD'DAN AYRILDI-

Bu arada, Calalabad kentinde önceki gün gerçekleşen kongreye katılmak üzere Türkiye'den gelen bir grup Türk, dün akşam Bişkek'e geldi. Kongre katılımcıları, bu gece Bişkek'ten İstanbul'a gidecek.

Öte yandan, yerli ve yabancı öğrencilerin Oşeyaletinden tahliyesinin devam ettiği öğrenildi.

Kırgızistan'ın güneyinde meydana gelen silahlı çatışmalarda Türk vatandaşlarına yönelik saldırı haberi yok. Birçok Türk öğrencisi hem Kırgız hem de Özbek evlerinde sığınmış.

OşHavaalanı ile Oş-Calalabad-Bişkek kara yolu sivil için güvenlik nedeniyle kapalı tutuluyor.

Ülkenin güneyinde 11 Hazirandan bu yana Kırgızlar ile Özbekler arasında süren çatışmalarda 77 kişi öldü, bin 32 kişi yaralandı.

Resmi olmayan rakamlara göre ölü sayısının 500'ü geçtiği yaralı sayısının 2 bin 500'ü aştığı söyleniyor.

Kaynak : Zaman